A letter from William of Piano
Sender
William of PianoReceiver
Blanche of CastileTranslated letter:
William of Piano, knight, seneschal of Carcassonne, lets you know that the former viscount of Béziers had, held, collected and possessed an army and cavalry in the city of Albi.
Original letter:
INSINUAT celsitudini vestre Guillermus de Piano, miles, senescallus Carcassone, quod vicecomes quondam Biterris habuit, tenuit, percepit ac possedit pacifice in civitate Albie hostem & cavalgadam. —
Item percepit & habuit a civibus ejusdem civitatis juramenta fidelitatis. — Item habuit & percepit in eadem civitate majores justitias sanguinis, videlicet latrocinii & adulterii & criminum aliorum. — Item habuit & tenuit pacifice in eadem civitate quamdam salam, quam modo tenent Arnaldus Garsie & L. Fenassa. — Item tenuit & possedit quoddam burgum, quod dicitur Podius Sancti Stephani, in quo habebat plenum dominium & jurisdictionem & districtum, que modo tenet G. de Podio miles. — Item habuit & percepit in dicta civitate pedagium & bannum & preconisationem, cujus vicecomitis dominus rex Francie habet jura & actiones in dicta civitate & ejus pertinentiis & alibi. — Item insinuat idem senescallus, quod quando illustrissimus Ludovicus, felicis memorie quondam Dei gratia rex Francorum, venit apud Avinionem, tunc venerabilis pater episcopus Albiensis & cives ejusdem civitatis sponte in signum dominii & jurisdictionis attulerunt eidem domino regi claves ejusdem civitatis, & tradiderunt eidem, & ipsi cives juraverunt eidem fidelitatem. — Item quando idem dominus rex fecit transitum per terram Albiensem, tunc cives Albienses prestiterunt eidem sponte juramentum fidelitatis, tanquam domino, vexillum ipsius fuit appositum supra ecclesiam cathedralem, & fuit preconisatum pro ipso in eadem civitate. — Item insinuat, quod ab illo tempore citra dominus rex vel sui nomine ipsius habuerunt, tenuerunt, perceperunt ac possederunt omnia supradicta, & etiam possessiones sive hereditates faiditorum & de heresi condempnatorum, & leudas cordonariorum, sabateriorum & merceriorum, & de omnibus supradictis fuerunt pacifice in saisina. — Item dominus rex fuit in saisina pedagii, quod modo tenent Guillelmus Geisse civis Albie & dominus Sicardus Alamanni, de quo dominus rex tempore guerre fuit per violentiam desaisitus. — Item insinuat quod faiditi dicte civitatis & de heresi condempnati fuerunt numero LX & plures, quorum hereditates valent Xm libr. Tur. & plus, & dicta sala valet cum pertinenciis suis M libr. & plus. De quibus omnibus predictis predictus episcopus Albiensis, mediante auxilio nobilis viri domini R. quondam comitis Tholosani, ob timorem guerre future dominum regem & suos dissaisivit, ita quod dictus episcopus & cives Albie vel major pars eorum dominum regem vel suos non recipiunt ad premissa, ut deberent. — Item insinuat quod idem episcopus tradidit particulatim quibusdam civibus Albiensibus quasdam hereditates faiditorum & hereticorum, que pertinent ad dominum regem, ut ipsi eidem episcopo faverent & contra dominum regem prestarent consilium & juvamen. Unde de predictis omnibus universis & singulis petiit dictus senescallus, nomine domini regis, se reduci in saisinam & possessionem omnium predictorum, petiit etiam nomine domini regis fructus, reditus & obventiones singulorum predictorum sibi adjudicari, & restitui inde perceptos vel qui recipi potuerunt, quos estimat ad valentiam xm libr. Tur. & plus.— Item insinuat, quod cum quidam serviens domini regis missus esset a bajulo domini regis civitatis Albiensis, pro compellendo quodam cive Albiensi ad solvendum debitum quod debebat cuidam creditori, exercendo jurisdictionem domini regis, prout moris est, cum dictus creditor conquestus esset dicto bajulo domini regis super hoc, episcopus Albiensis in propria persona cepit dictum servientem per vestes suas & secum captum duxit, faciendo ei multa opprobria & in contemptum domini regis multas injurias irrogando, & hoc factum est ab illo tempore citra, quod compositum fuit per venerabilem patrem dominum archidiaconum Biterrensem & Frotardum de Penna inter episcopum & cives predictos & ipsum senescallum super novitatibus, injuriis & dampnis datis tempore sue senescallie. De quibus injuriis petit sibi & predicto servienti nomine domini regis fieri justitie complementum. — Item insinuat, quod cum dictus episcopus & cives Albienses nuper citati fuerint ad parendum juri in curia vestra, idem episcopus post citationem hujusmodi confederavit se juramento interposito cum quibusdam civibus Albiensibus, qui detinent possessiones & bona faiditorum & de heresi condempnatorum & alia jura ad dictum regem pertinentia, ut omnes insimul se deffenderent contra curiales domini regis, qui peterent premissa ab ipsis, & ad hoc, inito consilio & populo congregato, ad predicta deffendenda totum populum colligaverunt; & dictus episcopus & quidam alii fautores sui exposuerunt dicto populo, quod si dominus rex ibi haberet hereses & faidimenta & alia jura que petit, omnes essent destructi nec essent domini rerum suarum, & ideo si possent, se deffenderent de premissis, quoniam si hoc fieret, dominus rex & sui eos in pluribus aggravarent. — Item insinuat, quod cum quidam civis Albie sapiens ex parte populi in predicto colloquio diceret dicto episcopo & confederals secum : «Quod si dominus rex vel sui petierint a vobis hereses & faidimenta vel aliquam jurisdictionem ville, deffendatis si vultis, & si aliqui detinent leudas seu pedagia vel alia jura ad dictum regem pertinentia, defendant illi, si voluerint, quoniam nos neque populus de his nos illo modo intromitteremus.» His itaque dictis, quamplures qui detinent hereses & faidimenta, dixerunt dicto probo viro loquenti ex parte populi alta voce : Male dicitis, male dicitis, & tunc cutellis evaginatis, clamando Ad mortem, ad mortem, & ruerunt in ipsum & in ejus consiliarios, sciderunt vestes quorumdam ipsorum: clamando alta voce : Alla barra, alla barra, ad arma, ad arma, eamus ad hospitia proditorum. Et tunc ibant per vias, cutellis evaginatis, donec populus ipsos a dicta violentia refrenavit.— Item de novo addit dictus senescallus & significat celsitudini vestre, quod dominus Guillelmus, quondam episcopus Albiensis, recognovit domino Rogerio, tunc vicecomiti Biterrensi, se tenere ab ipso in feudum liberum omnes cavallairinos quos tenebat in Albigesio, & quod debebat ei jure facere talem recognitionem, quam faciebant milites quorum fuerunt, & recognovit dicto vicecomiti tertiam partem omnium fidantiarum ville Albie, de quacumque re ibi essent, cum tertia parte justitiarum, que debent ibi accordere, & totum illud de Castroveteri, quod totum erat dicti vicecomitis, cum toto pedagio pontis. — Item recognovit idem, quod insimul habebant pedagium pile, & pro pedagio in singulis operatoriis mercatorum, in festo natalis Domini, unam cannam panni lanei vel linei, qui fuit in ipso operatorio, non de meliori vel deteriori, & quod habebant in dicto festo in singulis tabulis merceriorum unam libram piperis pro pedagio, & in singulis tabulis sutorum xii den. Raymond., & in singulis tabulis carnificum omnes linguas vaccarum que ibi occiduntur, & de omnibus porcis qui ibi occiduntur tibiam dexteram anteriorem super cubitum, & quod habebant pro leuda vel pro pedagio in dicto festo de singulism panateriis unum panem unius denarii, & a singulis tabernariis unam mensuram vini, que dicitur bal, & a singulis salinariis unam cupam salis, & a singulis fabris unam ferraturam equi, & a singulis pellipariis unam folraturam pellium supertunicalem, & a singulis venditoribus unam libram illius rei quam vendunt. Et quod totum illud de Podio Amadenco, que est magna pars dicte ville, erat totum dicti vicecomitis ad partem suam, & recognovit quod in omnibus predictis pedagiis habebat dictus vicecomes duas partes & ipse episcopus tertiam partem. — Item asserit quod dictus vicecomes habuit & percepit & possedit omnia supradicta vel alii pro ipso. — Item asserit, quod tempore excommunicationis & faidimenti, post recessum domini comitis Montisfortis, antequam dominus rex veniret apud Avinionem, Trencavellus dictus vicecomes Biterris & dominus R. Bernardi comes Fuxi, consiliarius & procurator ipsius, absolverunt totam civitatem Albiensem & omnes homines ipsius de talliis, toutis & questis & de pedagiis sive leudis, quod facere non potuerunt, cum dictus vicecomes per sententiam dictam terram amisisset, nec potuit facere aliquod prejudicium domino regi. Imo per hoc apparet, quod dictus vicecomes habebat talliam, toutam vel questam & pedagia in civitate Albiensi & hominibus ejusdem civitatis. — Verum petit predictus senescallus, nomine domini regis, sibi possessionem restitui predictorum & super singulis fieri justitie complementum. Anno Domini mcclii.
Historical context:
The city of Albi was one of the objects of the Albigensian crusade and this letter records various acts of defiance by the city and its bishop against the king, Louis IX, as reported to his mother and frequent regent, Blanche.
Scholarly notes:
*I have found many meanings for pila, including measure, mortar,bridge-pier, channel, tavern, gate. I have no idea what is appropriate here.
Printed source:
HGL 8 c.1301-05 #427 .