A letter from Jerome (384?)

Translated letter:

1. The function of letters is to write something about domestic things and daily conversation, to make the absent present, so they can tell each other what they want or what has happened, a banquet of conversation sometimes seasoned with the salt of learning. But you are so engrossed in your research that you write nothing but what tortures me and compels me to read scriptures. Again yesterday you put a very famous question to me, and you want me to write back what I think immediately; as if I held the chair of the Pharisees so that I should decide whatever disagreement about Hebrew words and expound as mediator of the argument. These are not sweet feasts, they do not give a pleasing scent, Apicius(1) did not season them, they reek not at all of the teachers of this time. But since the carrier and messenger of our speech hastens to return [to you], I dictate a large matter more swiftly than I should. But words are not as necessary in disputes about holy scripture as the sense; if we are looking for eloquence, we should read Demosthenes or Cicero, if divine sacraments, we must examine our books which do not resound well in Latin from Hebrew. [2. Jerome rehearses her first question about Samuel's “ephod bad” in 1Kgs2, what exactly it was, with the series of passages she listed in which it occurred in chapters 2 and 22. [3. Jerome notes the confusion among most Latin translators between the “ephod,” a priest's garment which is linen, and “teraphim,” which is a silver idol, in Judges 17.4-5. [4. Jerome discusses the “ephod” in Exodus, with some reference to Greek translations and concludes that the Septuagint translates “ephod” as "epomis," that is “superhumerale,” the upper part of a priest's garment. He can not explain why they translate it in some places and not in others, but they do that from time to time as if tired by the extent of translation, they sometimes leave it in the original.] 5. You ask, perhaps, if the priestly “ephod” is a “pallium,” why “bar” is added in some places? Hearing “bar” I can not help laughing. For when “bad” is said among the Hebrews, it is clear that those seventy translators made an error and wrote “bar” for “bad.” “bad” in Hebrew is linen, which all priests wore except the high priest who had precious metals and stones. [6. He comes back to “teraphim,” as he had promised to, saying it means figures. He gives the example of Saul sending for David to be killed, but David had been replaced by a figure/idol, covered "not by goat's liver, as our books say, but by a pillow sewn from goatskin." The Septuagint, Jerome says, is concerned with meaning rather than words.] 7. How I wish to expound to you now all the priest's garments and reveal the divine sacraments through each kind of dress! But since we have already exceeded the brevity of the letter in this, and Josephus and Philo, very learned men of the Jews, and many of ours have pursued that broadly, you will hear me [on it] with live voice, as they say. What you want [to ask] about the rest can be put in person so that, if we do not know something, it will remain in a faithful/loyal ear, without witness, without judge. We, as you know, detained by reading Hebrew, have become rusty in the Latin tongue, so that a certain non-Latin shrillness sounds in our speaking. So overlook the dryness, as the apostle said, "I am inexperienced/untrained in speech, but not in learning" [2Cor.11:6]. He was not lacking in either, though he humbly renounced one. We are lacking in both since, whatever we had as a boy, we have lost, and we have not achieved the knowledge we wanted — like the fable of the Aesopic dog — while we tried for greater things, we lost the smaller.

Original letter:

1. Epistolare officium est de re familiari aut de cotidiana conversatione aliquid scribere et quodammodo absentes inter se praesentes fieri, dum mutuo, quid aut velint aut gestum sit, nuntiant, licet interdum confabulationis tale convivium doctrinae quoque sale condiatur. verum tute in tractatibus occuparis, nihil mihi scribis, nisi quod me torqueat et scripturas legere conpellat. denique heri famosissima quaestione proposita postulasti, ut, quid sentirem, statim rescriberem; quasi vero pharisaeorum teneam cathedram, ut, quotienscumque de verbis Hebraicis iurgium est, ego arbiter et litis sequester exposcar. non sunt suaves epulae, quae non et placentam redoleant, quas non condit Apicius, in quibus nihil de magistrorum huius temporis iure suffumat. sed quia vector et internuntius sermonis nostri redire festinat, rem grandem celerius dicto, quam debeo. licet de scripturis sanctis disputanti non tam necessaria sint verba quam sensus, quia, si eloquentiam quaerimus, Demosthenes legendus aut Tullius est, si sacramenta divina, nostri codices, qui de Hebraeo in Latinum non bene resonant, pervidendi. 2. In fronte epistulae tuae posueras, quid sibi velit, quod in Regnorum libro primo scriptum est: et Samuhel puer serviebat ante conspectum domini cinctus ephod bad et diploidam habebat pusillam, quam fecerat ei mater sua et afferebat ei de diebus in dies, cum ascenderet cum viro suo ad sacrificare sacrificium dierum. itaque quaeris, quid sit ephod bad, quo futurus propheta praecingitur, utrumne zona an, ut quidam putant, turabulum vel genus aliquod vestimenti sit. et si vestis, quomodo ea cingitur? et post ipsum ephod quare adiungitur ei bad? in sequentibus quoque legisse te scribis, ubi venit homo dei ad Heli et dicit ei: haec dicit dominus: manifeste ostendi me ad domum patris tui, cum essent in terra Aegypti servientes in domo Pharaonis, et elegi domum patris tui ex omnibus tribubus Israhel mihi in sacerdotium, ut ascenderent ad altare meum et incenderent incensum et portarent ephod. totum libri ordinem persecuta etiam de illo loco exemplar sumpsisti, in quo Doec Idumaeus iussu regis interfecit sacerdotes: et conversus, inquit scriptura, Doec Syrus mortificavit ipse sacerdotes domini et occidit in illa die trecentos quinque viros (sive, ut in Hebraeo legitur, octoginta quinque) omnes portantes ephod. et Nonbat, civitatem sacerdotum, occidit in ore gladii a viro usque ad mulierem, ab infante usque ad nutrientem et vitulum et asinum et ovem in ore gladii. et salvatus est unus filius Achimelech, filii Achitob, et nomen ei Abiathar et fugiit post David. 3. Non me teneo, quin problematis ordinem responsione praeveniam, ubi nunc legimus: et omnes portantes ephod, in Hebraeo habere: et omnes portantes ephod bad. hoc quare ita dixerim, in sequentibus disces. illud quoque, quod sequitur, addidisti: et factum est, cum fugiret Abiathar, filius Achimelech, ad David et ipse cum David in Ceila descendit habens ephod in manu sua. et renuntiatum est Saul, quia venit David in Ceila. ubi cum regis adventus et civitatis timeretur obsidio, dixit David ad Abiathar: defer ephod domini haec sunt, quae de Regnorum libro excerpta proponens ad volumen Iudicum transcendisti, in quo Micha de monte Ephraim scribitur mille centum argenti siclos matri, quos illa voverat, reddidisse eamque sculptile inde fecisse atque conflatile. et addis haec post modicum vocari ephod et teraphim, cum utique, si zona sit aut vestimenti genus, sculptile atque conflatile esse non possit. agnosco errorem paene omnium Latinorum putantium ephod et teraphim, quae postea nominantur, de hoc argento, quod Micha matri dederat, fuisse conflatum, cum scriptura sic referat: et accepti mater eius (haud dubium, quin Michae) argentum et dedit illud conflatori et fecit illud sculptile et conflatile; et fuit in domo Michae et vir Micha et domus eius domus dei; et fecit ephod et teraphim et inplevit manum unius de filiis suis et factus est ei in sacerdotem. si autem putas ea, quae superius appellata sunt sculptile atque conflatile, ephod et teraphim deinceps nominari, disce esse non eadem, siquidem post matris idolum, quod dicitur sculptile atque conflatile, fecit Micha ephod et teraphim, sicut ex consequentibus adprobatur: et responderunt quinque viri, qui abierant considerare terram, et dixerunt ad fratres suos: ecce nostis, quia est in domibus istis ephod et teraphim et sculptile et conflatile. et post multa, quae in medio praetermisisti: et ascenderunt, inquit, quinque viri et inruerunt illuc et sumpserunt sculptile atque conflatile et ephod et teraphim. et sexcenti viri, qui cincti erant vasis bellicis, ingressi sunt domum Micha et sumpserunt sculptile atque conflatile et ephod et teraphim. coarguitur igitur eorum opinio, qui, ut indissolubilem facerent quaestionem, ephod argenteum putaverunt. illud breviter adtende, quod numquam nisi in sacerdotio nominetur. nam et Samuhel, qui illo cinctus refertur, levites fuit et sacerdotes Nonbat hoc dignitatis suae insigne portabant et (quod in Latinis codicibus non habetur) quando David fugiens a Saul venit ad Achimelech et gladium postulavit dicens: vide, si est ad manum tuam lancea aut gladius, quoniam gladium et vasa mea non sustuli in manu mea. respondensque sacerdos dixit: ecco gladius Goliath alienigenae, quem percussisti in valle terebinthi, et hic involutus est in vestimento post ephod, in sacrario utique ephod conditum servabatur. hoc quoque ipsum, quod nunc posuimus, (sculptile et conflatile), licet idolum sit, tamen, quia per errorem religio putabatur, ad venerationem eius, sicut ad dei ministerium ephod et teraphim, insigne conficitur. 4. Teraphim quid sit, si spatium dictandi fuerit, prosequemur. nunc interim de ephod, ut coepimus, explicandum est. in Exodo, ubi Moysi praecipitur, ut sacerdotalia iubeat fieri vestimenta, post cetera legitur: et hae stolae, quas facient, pectorale et superhumerale et podere et tunicas [Greek letters] et cidarim et cinctorium. ubi autem nos posuimus (superhumerale), in Graeco [Greek] et septuaginta interpretes transtulerunt, quod scilicet super humeros istiusmodi veniat vestimentum. deinde iungitur: et hi accipient aurum et hyacinthum et purpuram et coccinum et byssum et facient superhumerale de bysso torta, opus textile varium. et quid plura? totus Exodi liber hac vestium plenus est specie. nam et in fine eiusdem voluminis scribitur: et fecit omnis sapiens in operibus stolas sanctorum, quae sunt Aaron sacerdotis, sicut praecepit dominus Moysi. et fecerunt superhumerale de auro et hyacintho et purpura et coccino et bysso retorta. sed quia in Exodo hoc genus vestimenti praecipitur tantum, ut fiat, et postea factum refertur, non tamen eo Aaron vestitur, in Levitico, quomodo sacerdotalibus vestimentis indutus fuerit, explicatur: et adplicavit Moyses Aaron et filios eius et lavit eos aqua et vestivit eum tunica et cinxit eum zona et vestivit eum [Greek] quod nos subtunicalem sive tunicam, qua subter vestitus est, possumus interpretari et inposuit ei, inquit, superhumerale et cinxit eum secundum facturam superhumeralis et constrinxit eam in ipso. vides ita hunc superhumerali cingi, quomodo Samuhel ephod bad illo nescio quo cingebatur. sed, ne te longius traham, hanc habeto sententiam. ubicumque in septuaginta interpretibus, hoc est in codicibus nostris [Greek], id est ‘superhumerale,’ legitur, in Hebraeo scriptum est ephod. quod quare alibi interpretari voluerint et alibi ininterpretatum relinquerint, non est mei iudicii, cum hoc ipsum in pluribus fecerint, ut, quae alibi aliter atque aliter expresserant, novissime translationis varietate lassati ipsa Hebraica posuerint. Aquila autem id, quod illi et dixerunt, et [Greek], id est vestimentum et supervestimentum, quod scilicet , quod Hebraeo sermone vocatur mail,subteriorem tunicam, vero, id est , quod Hebraice dicitur ephod, superius pallium significet, quo tota sacerdotalis protegatur ambitio. 5. Quaeras forsitan, si ephod sacerdotale sit pallium, quare in quibusdam locis addatur bar? audiens bar risum tenere non possum. nam cum apud Hebraeos dicatur bad, ipsos quoque septuaginta interpretes sic transtulisse manifestum sit, pro bad ut bar scribatur, error obtinuit; bad autem lingua Hebraica linum dicitur, licet linum phestim significantius exprimatur. denique, ubi nos legimus: et fac eis femorale lineum, ut operiantur carnis turpitudines a lumbis usque ad crura eorum, in Hebraeo pro lineo bad ponitur. qua specie vir quoque ille, qui Danihelo monstratur, indutus est: et extuli oculos meos et vidi; et ecce vir unus vestitus baddim, quo plurali numero vestes lineae nuncupantur. propterea autem et Samuhel et octuaginta quinque viri sacerdotes ephod lineum portasse referuntur, quoniam sacerdos magnus solus habebat licentiam ephod non lineo vestiendi, verum, ut scriptura commemorat, auro, hyacintho, purpura, coccino byssoque contexto. ceteri habebant ephod, non illa vero varietate distinctum et duodecim lapidibus ornatum, qui in humero utroque residebant, sed lineum et simplex et toto candore purissimum. 6. Verum, quia supra promiseram me, si spatium dictandi fuisset, de teraphim quoque breviter disserturum nec quisquam interim interpellator advenit, scito teraphim ab Aquila [Greek] interpretari, quas nos figuras sive figurationes possumus dicere. nam et in eo loco, quando misit Saul nuntios, ut accipiant David, et responderunt vexari illum graviter et misit rursum dicens: adferte illum in lecto ad me, ut occidam eum. et venerunt nuntii, et ecce cenotaphia in lecto, pro cenotaphia in Hebraeo teraphim, id est , posita sunt, et non iecur caprarum, ut nostri codices habent, sed pulvillus de caprarum pelle consutus, qui intonsis pilis caput involuti in lectulo hominis mentiretur. ut autem utriusque sermonis pariter explicem veritatem, in Osee comminatur deus se a populo fornicante omnes gratias ablaturum dicens: quia diebus multis sedebunt filii Israhel sine rege et sine principe et sine sacrificio et sine altari et sine sacerdotio et sine manifestationibus. pro sacerdotio et manifestationibus in Hebraeo habetur sine ephod et sine teraphim, sicut Theodotion quoque et Symmachus transtulerunt. ex quo intellegimus in ephod iuxta Septuaginta quoque, qui sensum magis quam verbum interpretati sunt, sacerdotium significari, in teraphim vero, id est figurationibus vel figuris, varia opera, quae teraphim vocantur, intellegi. nam et in Exodo ceterisque locis, ubi describuntur vestes plumaria arte contextae, opus cherubim, id est varium atque depictum, factum esse describitur, ita tamen, ut uau litteram cherubim non habeant, quia, ubicumque cum hac littera scribuntur, animalia magis quam opera significant. iuxta hunc igitur sensum et Micha cum veste sacerdotali cetera quoque, quae ad sacerdotale pertinent ornamentum, per teraphim fecisse monstratur. 7. Quam vellem nunc tibi omnem habitum sacerdotis exponere et per singulas vestium species divina ostendere sacramenta! verum, quia et in hoc ipso brevitatem epistulae excessimus et Iosephus ac Philo, viri doctissimi Iudaeorum, multique de nostris id latissime persecuti sunt, coram viva, ut aiunt, voce audies me. [aeque], quae de cetero velis, praesens percontato praesentem, ut, si quid forte nescimus, sine teste, sine iudice, in fida aure moriatur. nos, ut scis, Hebraici sermonis lectione detenti in Latina lingua rubiginem obduximus in tantum, ut loquentibus quoque nobis stridor quidam non Latinus interstrepat. unde ignosce ariditati: etsi inperitus sum, inquit, sermone, apostolus, sed non scientia. illi utrumque non deerat, et unum humiliter rennuebat; nobis utrumque deest, quia et, quidquid pueri plausibile habueramus, amisimus nec scientiam, quam volebamus, consecuti sumus Aesopici canis fabula dum magna sectamur, etiam minora perdentes.

Historical context:

Jerome writes again about specific details in answer to questions she raised, but this time complaining that she is sometimes too intense about their work. He lists her questions in some detail before answering them, giving us some idea of her letter to him. Some of his comments suggest that they shared certain attitudes towards defective translations and also that he was willing to try out ideas on her that he did not want others to hear. [Partial translation with summary in brackets. Greek letters omitted.]

Scholarly notes:

(1) Apicius was a well-known epicure in the time of Augustus and Tiberius.

Printed source:

Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae, ed. Isidorus Hilberg, 3 v. (New York: Johnson, 1970, repr. CSEL, 1910-18), ep.29

Date:

384?