A letter from Honorius III, pope (1/19/1221)

Translated letter:

Honorius, etc., to his dearest daughter in Christ, B[erengaria], formerly illustrious queen of the English, greetings and apostolic blessing. From the office of service enjoined on us it is incumbent, since we hold it on earth in the place of him who is not the God of dissension but of peace, that to those who have settled by amicable agreement we add apostolic corroboration so they do not relapse into an iota of repeated quarrel, and dissension arise between them whom the bond of charity/love should unite. Thus it is that when our dearest son in Christ, H[enry], illustrious king of the English, entreated us by letter to give the force of perpetual confirmation to the settlement between you and him on observing the settlement which you had agreed on with his father king J[ohn] of bright memory over your dower and certain other things, and the arrears of 4500 pounds sterling, which they owed you from the aforesaid settlement amicably agreed upon, and to affix to it whatever strict measures seemed expedient. And the same was requested on your part. Yielding to the king's prayers and yours, we confirm by apostolic authority and corroborate by the support of the present writing that settlement wisely made and freely received by both parties, as contained in the original document of that king. For greater proof, we have had inserted the tenor of that [document] word for word in our document: "H. by the grace of God king of England, lord Henry duke of Normandy and Aquitaine and count of Anjou, to all to whom the present writing comes, greeting. We make known to your universality ... Enacted at London in the year of the Lord's Incarnation, 1220, in the month of July, in the 4th year of our reign." To no one therefore is it permitted to breach this page of our confirmation, or to oppose it by reckless boldness. If anyone, etc. Dated at the Lateran, 14th kalends of February, in the 5th year of our pontificate.

Original letter:

Honorius, etc., carissimae in Christo filiae B., quondam Anglorum reginae illustri, salutem et apostolicam benedictionem. Ex injuncto nobis officio servitutis incumbit, quum illius vicem licet immeriti geramus in terris, qui non est dissensionis Deus, sed pacis, ut his qui amicabili sunt compositione sopita munimen Apostolicum apponamus, ne relabantur in iteratae scrupulum quaestionis, et oriatur dissensio inter eos, quos debet unire vinculum caritatis. Inde est quod cum carissimus in Christo filius noster H., rex Anglorum illustris, suis nobis litteris supplicavit, ut compositionem inter te, ac ipsum super observatione compositionis, qua super dote tua, et quibusdam aliis cum clarae memoriae J. rege patre ipsius inieras, et arreragiis quatuor millium et quingentarum librarum sterlingorum, quae tibi debebantur ex compositione praedicta amicabiliter initam, robur faceremus habere perpetuae firmitatis, appositis quas viderimus severitatibus expedire, ac ex parte tua postulatum fuit illud idem, nos tam ipsius regis, quam tuis precibus annuentes, compositionem ipsam provide factam, et ab utraque sponte parte receptam, sicut in ejusdem regis authentico continetur, auctoritate Apostolica confirmamus, et praesentis scripti patrocinio communimus. Ad majorem autem evidentiam, tenorem ejusdem de verbo ad verbum huic nostrae paginae duximus inserendum: H. dei gratia rex Angliae, dominus Henricus dux Normanniae, Aquitaniae et comes Andegaviae, omnibus ad quos praesens scriptum pervenerit, salutem. Universitati vestrae notum facimus, quod cum pater noster Johannes, rex Angliae bonae memoriae, quamdam compositionem fecerit cum domina Berengaria, quondam illustri Angliae regina, relicta [vidua] regis Ricardi, patrui nostri clarae memoriae, super ejus dotalitio in Anglia, quod ab ipso eadem repetebat, ita quod secundum tenorem ejusdem compositionis, quam nos ratam habuimus et habemus, a dicto patre nostro pro se et haeredibus suis factae, et in animam suam jurare [non renuit], dicta domina Berengaria ab eodem, et suis haeredibus, in domo novi Templi Londonii mille libras bonorum et legalium sterlingorum deberet recipere annuatim, prout hoc cum quibusdam aliis articulis in carta patris nostri plenius continetur, et ipsa regina compositionem eamdem sibi peteret observari, et quatuor millia et quingentas libras sterlingorum pro arreragiis suis, ea scilicet retione, quia per tantum temporis cessatum fuit a solutione praedictarum mille librarum, super praemissis taliter, pro nobis et successoribus nostris, convenimus cum eadem, scilicet, quod de praedicta summa arreragiorum mille marcas ei reddidimus in praesenti, et ipsa regina de praemissa summa nobis remisit quingentas libras, et de residuo arreragiorum reddemus et quolibet anno quingentas marcas, donec tota summa eorumdem arreragiorum plenarie sit soluta. Nihilominus reddemus ei annis singulis mille libras bonorum et legalium sterlingorum sibi debitas ex compositione praemissa, et ita quolibet anno recipiet duo millia marcarum pro compositione et arreragiis, propter quae assignavimus eidem stagnarias nostras de Cornubia, et Devonia cum omnibus exitibus, qui ex eis provenient, et exitus cambii monetae nostrae, et eam posuimus in corporalem possessionem earumdem, ex quarum proventibus solutiones suas recipit, sicut superius est praemissum. Si autem contigerit, quod aliquid ultra duo millia marcarum ex praedictis provenerit, nobis remanebit, et, si ad solutionem praemissum non sufficerent, supplebimus et de redditibus nostris Londoniarum, et, si illud etiam non sufficeret, reddemus ei residuum ad schacarium nostrum Londoniarum. Praedictos autem redditus percipiet et tenebit absque nostra, vel nostrorum contradictione vel impedimento, sicut praedictum est, sed nos assignabimus nomine reginae ad praedictos redditus colligendos et reddendos eidem reginae viros fideles et discretos, qui jurabunt, quod fideliter de omnibus exitibus dominae reginae, vel attornatis suis respondebunt in domo novi Templi Londoniarum usque ad praetaxatam summam duorum millium marcarum, scilicet mille marcas in festo Omnium Sanctorum, et mille marcas in festo Ascensionis Domini. Finita autem solutione arreragiorum domina regina in praedictis redditibus, et praedicto loco recipiet, ut superius dictum est, singulis annis mille libras tantum bonorum et legalium sterlingorum ex compositione sibi debita praedicta. Poterit autem ipsa regina disponere de praedictis arreragiis ad voluntatem suam quandocumque sibi placuerit sive in vita, sive in morte, et nos ei, vel eis, quibus ipsa concesserit, eodem modo tenebimus sicut et ipsi. Si autem contingeret aliquo modo, quod domina regina praedictam solutionem, sicut supra dictum est, non reciperet, quod salvo sacramento nostro non possit fieri, sit totum negotium in eo statu, in quo erat quando praesens carta fuit confecta, et quingentae librae quas nobis remisit, sicut pro non remissis, compositione praemissa a patre nostro cum eadem regina facta, et omnibus aliis rescriptis apostolicis in suo robore permanentibus, et tenebimur reddere eidem reginae omnes expensas rationabiles et moderatas et honestas, quas in prosecutione istius negotii fecerit pro defectu nostro. Nos autem de consilio domini Pandulfi domini papae camerarii, Norwicen. electi, Apostolicae Sedis legati, et archiepiscoporum, episcoporum et baronum nostrorum asserentium nobis et terrae nostrae hoc expedire, promisimus dictae dominae reginae, et in animam nostram Johannem Rossellum senescalcum nostrum jurare fecimus, quod omnia praedicta et subsequentia ei observabimus illibata bona fide, et warantizabimus et defendemus contra omnem hominem seu feminam toto tempore vitae nostrae, et in pacifica possessione praedictorum eam conservabimus pro posse nostro bona fide. Et ad majorem hujus rei securitatem ad mandatum nostrum juraverunt archiepiscopi, episcopi, barones et alii clerici, et laici, quod pro posse suo modis omnibus facient, procurabunt, et dabunt operam efficacem, quod omnia sicut scripta sunt plenarie observentur et nullo modo contra fiet, et de hoc faciendo, et conservando quilibet eorum dedit litteras suas patentes eidem reginae, et si aliqui de praedictis juratis decesserint, successores eorum loco eorum faciemus hoc idem jurare, et alios, quos domina regina causae suae viderit necessarios, et litteris eorumdem patentitubs confirmare. Volentes igitur dominae reginae super praedictis plene cavere, supplicamus domino papae fideliter quod omnia ista confirmet et apponat omnes securitates, quas viderit expedire, et nos eas ratas habebimus. Actum London, anno Dominicae Incarnationis MCCXX, mense julii, anno regni nostri quarto. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae confirmationis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem, etc. Datum Laterani, XIV kalendas februarii, pontificatus nostri anno quinto.

Historical context:

The pope confirms Henry's agreement with the queen and adds his condemnation if it should be breached. He includes the whole text of Henry's public letter (July, 1220) and sends a copy to the archbishop of Canterbury and the bishop of Salisbury enjoining them to apply ecclesiastical censure on any who would impede its fulfilment. A summary of the letter to the bishops is given in RHP III, #3394.

Printed source:

Horoy, Honorii III Opera, Epistolae 5.215; summary in RHP III, #3011.

Date:

1/19/1221